Booooooo-zaaaaaaaa-cıııııııı” Kışın, karlı soğuk günlerde elinde bir güğüm dolusu boza ile bağıran bozacının sesi artık çok uzaklarda kaldı değil mi? Çocukluğumuzda… Şimdilerde yine sokak aralarında gezen bozacılar var mıdır bilmem ama bizim semte uğramadığı kesin. Geleneksel Türk içeceklerimizden olan boza’da artık günümüzde gittikçe kan kaybediyor. Bu yazıya başlamadan önce bozayla ilgili bir araştırma yaptım. Bilmediğim ne çok şey varmış hakkında meğer. Eğer siz de öğrenmek istiyorsanız okumaya devam edin lütfen.
Çocukluğuma dair hatırladığım en önemli karelerden bir tanesi Lütfiye Hanım teyzemin bulgurdan yaptığı sobanın arkasında mayalandırdığı enfes bozası içerken hepimizin memnuniyetidir. Çocuk aklımla ne kadar çok şaşırırdım onun boza yapabilmesine. Oysa aslında bozayı siz de kolay bir biçimde evinizde yapabilirsiniz.
Boza; darıdan (yabancı maddelerden güzelce temizlenmiş), pirinçten, buğdaydan, mısırdan,arpadan,yulaftan, … yapılabiliyor. Yapıldığı malzemeye bağlı olarak tadı değişiyor. Hatta kullanılan malzemenin üretildiği tarlaya göre bile tadı değişiyor. Fermente olan içeceklerim böyle bir ortak paydası var galiba. Şarapta böyle değil midir? Üzümden üzüme, bağdan bağa,yöreden yöreye değişen üzüm gibi. Kullanacağınız ana malzemeye karar veriyor, içine su katıp pişiriyor ve şeker ilave diyorsunuz. Fermente olmasını bekliyorsunuz. Sonra afiyetle içiyorsunuz.
Boza’nın sadece Türkiye’de içildiğini düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Boza’yı içecek kültürüne kazandıran Türkler olsa da zamanla dünyanın bir çok yerine yayılmış, bazılarının geleneksel içecekleri haline gelmiştir. Bizde başka Kırım, Volga civarı, Kafkaslar, Türkistan, Macaristan, Balkanlar, İran, Arap ülkeleri… gibi. Aslında Boza’nın yayılma serüvenine baktığımızda Osmanlı’nın ayak izlerini görür gibi oluyoruz değil mi?
Bana çok ilginç gelen ve internet sitesinde okuduğum bilgiyi sizinle de paylaşmak istiyorum. Yukarıda da yazdığım gibi boza üretiminde bir çok farklı hammadde kullanılıyor. Kullanılan hammaddeler üretildikleri ülkelere göre de farklılık gösteriyor. Örneğin; Mısır’da “bousa” adı ile üretilen boza darıdan, Kırım ve Türkistan’da pirinç ve darı, Tatar Türklerinde eşit oranda darı, buğday ve yulaf unu, Kafkasya' da arpa maltı katılarak pişirilmiş ve kızartılmış ekmek, Kırgızlar’ da buğday yarması kullanılıyormuş.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder